Nederlandse wijnbouw wordt steeds professioneler, en de wijnen steeds beter. Met name de zuidelijke regio’s brengen steeds betere wijn op de markt. Ook in Oosterhout wordt er tegenwoordig behoorlijke kwaliteit geproduceerd, en wel door de Norbertinessenzusters van priorij Sint-Catharinadal. Al sinds 1647 wonen de zusters in Slotje De Blauwe Camer. Waar de zusters zich vroeger vooral bezig hielden met het weiden van koeien en het telen van maïs, houden zij zich nu dus ook bezig met wijnbouw. Voor ons een mooie reden om de zusters een bezoekje te brengen.
De orde werd gesticht in 1120 door Norbertus van Gennep, en het initiële klooster werd in 1271 gebouwd in Vroenhout, nabij Roosendaal. Een kleine 15 jaar later hadden de zusters veel last van overstromingen in het gebied, waarna zij van locatie veranderden en in Breda terecht kwamen. Hun onderkomen werd later de Kloosterkazerne. Na ruim 350 jaar in Breda te hebben gezeten, kregen de zusters in 1647 de mogelijkheid om Slotje De Blauwe Camer te bewonen in Oosterhout, dat voor deze gelegenheid tot klooster verbouwd werd.
Er gingen eeuwen voorbij. Na de Tweede Wereldoorlog begon het klooster met nevenactiviteiten om inkomsten te genereren. In 1954 werd er bijvoorbeeld een Kunstatelier opgericht. Het aantal aangesloten zusters daalde echter de afgelopen decennia, en in 2011 kwam het tot een kritiek punt: de zusters kwamen bijeen om te beslissen of zij ofwel door zouden gaan, ofwel het klooster zouden sluiten. Zij besloten door te gaan, maar het wel over een andere boeg te gooien. In 2014 werd het ‘leer- en inspiratiehuis’ opgericht voor bezoekers, en in hetzelfde jaar werden de eerste wijnstokken geplant. In het kader hiervan werd in 2017 het wijnhuis geopend, samen met een kloosterwinkel en zelfs een restaurant (waar de zusters uiteraard de eigen wijn schenken).
Zoals hierboven vermeld, werden de eerste wijnstokken in 2014 geplant. Inmiddels zijn de 7,5 hectaren van toen uitgegroeid met 2,5 hectaren jonge aanplant, wat resulteert in 10 hectaren totaal. Waar de Nederlandse wijnbouw vroeger vooral bekend stond om het gebruik van hybride rassen en kruisingen (solaris, regent, cabernet cortis, om er maar een paar te noemen), staan hier vooral klassieke Bourgogne-variëteiten aangeplant: chardonnay, pinot blanc, pinot gris, pinot noir, auxerrois en gamay. De vergelijking met Bourgogne wordt snel gemaakt: ook in de Bourgogne is de wijnbouw groot geworden door het werk van verschillende orden, met name de benedictijner monniken in Cluny (Mâconnais) en de cisterciënzer monniken in Citeaux (Vougeot) in respectievelijk de 10e en 11e eeuw.
De aanplant van de verschillende druivenrassen waaraan de Bourgogne zijn naam en faam heeft te danken, in combinatie met een opwarmend klimaat wat ertoe leidt dat de Nederlandse temperaturen steeds meer beginnen te lijken op Franse temperaturen van 30 jaar geleden, zou zomaar eens kunnen betekenen dat het Sint-Catharinadal een mooie toekomst te wachten staat. Een van de wijngaarden is zelfs ommuurd, wat in het klassieke classificatiesysteem van de Bourgogne recht zou geven aan het gebruiken van de term ‘clos’ (‘ommuurde wijngaard’, vrij vertaald).
De eerste (handmatige) oogst vond plaats in 2017. Het domein zelf beschikt over productiemiddelen en apparatuur voor de vergisting en opslag van de wijn. Er kan dus met recht gesproken worden over een heus ‘wijndomein’. Alleen de mousserende wijn van het domein, een Brut samengesteld uit meerdere jaargangen, wordt gebotteld bij een Duits bedrijf gespecialiseerd in Sekt.
Onder leiding van Gerhard Horstink kregen wij de verschillende wijnen van het domein te proeven. We begonnen met bovengenoemde mousserende wijn van het domein, genaamd In Valle Mons (Latijn voor ‘berg in het dal’). De wijn is gemaakt van 100% chardonnay en heeft dus recht op de titel blanc de blancs (witte mousserende wijn van witte druiven). In Valle Mons wordt gemaakt volgens de traditionele methode, met een tweede vergisting op fles. Een heerlijk aperitief zo op de maandagmiddag op een zonovergoten wijngaard naast het klooster.
De eerste witte wijn was de Norbertus (2022): een blend van auxerrois, pinot blanc en pinot gris. De druiven worden, zoals voor elke wijn, met de hand geplukt en vervolgens onder koele omstandigheden vergist in roestvrij stalen tanks. Op die manier blijven de zuren en de fruit aroma’s mooi behouden. Na de vergisting rijpt de wijn korte tijd sur lie, oftewel: op zijn eigen gistbezinksel. Dit zorgt voor een rondere, vollere expressie. Met 12% alcohol is deze wijn goed doordrinkbaar en een perfecte wijn als aperitief of bij lichtere (voor-)gerechten.
De Augustinus (2021), de houtgelagerde chardonnay, was duidelijk wat steviger en rijper, met een vol, maar zeker niet overdreven romig mondgevoel. De wijn vergist volledig in vaten van Frans en Amerikaans eikenhout, waarna hij 7 maanden verder rijpt alvorens gebotteld te worden. Het deed ons denken aan Chablis: duidelijk de rondeur en het volle karakter van chardonnay, maar met finesse en elegantie met het behoud van frisheid. Gerhard liet ons dezelfde wijn proeven, maar dan een jaar ouder. Hier was het mondgevoel nog iets rijper en voller, met tonen van gekonfijt fruit en een duidelijker aroma van vanille. Een fles met potentieel! Wegleggen wordt in dit geval zonder twijfel beloond.
Tijd voor rosé. De Ricwera rosé (2022) is vernoemd naar de eerste Norbertines zuster. Het is een blend van gamay en pinot noir, die na de oogst direct worden geperst en een bescheiden schilinweking krijgen waardoor de schillen van de druiven niet veel kans krijgen om hun kleurstof af te geven aan het sap. Het resulteert in een Provence-stijl rosé die makkelijk drinkt (ook hier een bescheiden alcoholpercentage van 12%) en mooi lichtvoetig is.
We eindigden met de pinot noir van het domein, genaamd Elisabeth (2022). Een lichtvoetige, makkelijk drinkbare wijn met aroma’s van vers rood fruit en de frisheid die typerend is voor pinot noir. Ook herkenbaar waren aroma’s van specerijen en een hint van vlierbes. De 2022-vintage is de eerste jaargang van deze wijn, dus helaas was er geen mogelijkheid een oudere jaargang te proeven om de ontwikkeling op fles waar te kunnen nemen.
Al met al een zeer geslaagde rondleiding bij het klooster in Oosterhout. We zijn trots dat we van de bovengenoemde wijnen de Norbertus en Ricwera in ons assortiment op hebben kunnen nemen. Maak kennis met het Sint-Catharinadal en profiteer van €2 kennismakingskorting op beide wijnen. Proost!
