Goodmorning Nagano! Vandaag stond dan echt het eerste bezoek aan een sakebrouwerij op het programma: om 13:00 uur zouden we worden opgehaald van station Suzaka voor een bezoek aan Endo Brewery. Suzaka is praktisch een buitenwijk van Nagano en was slechts 20 minuten met de trein, dus er was tijd zat om ’s ochtends even Nagano in te gaan.
Na wederom een fantastisch hotelontbijt (zie hier deel 1 van dit reisverslag met een uitgebreide lofzang over het Japanse hotelontbijt) liepen we richting het Boeddhistische tempelcomplex Zenko-ji, wat (ongeveer) 1400 jaar geleden is gebouwd en zodoende aan de wieg stond van de stad Nagano. Een prachtige omgeving met een stuk of 12 tempels, de een nog groter en mooier dan de ander.
Een van de Zenko-ji tempels (in het echt nóg groter).
Japanners zijn stipt, en dus leek het ons een goed idee om tijdig terug te gaan naar ons hotel en daar onze spullen in te pakken om daarna onze weg te vervolgen naar Suzaka. Dit ging allemaal zo soepel en vlot, dat we veel te vroeg aankwamen en dus genoeg tijd hadden voor een lunch in een nabijgelegen izakaya (waar we unaniem voor de katsudon lunchspecial gingen: gepaneerde, gefrituurde varkenskotelet met rijst). Met de eerste proeverij op het programma bij Endo Brewery was een goede bodem leggen geen overbodige luxe…
Om 13.00 uur stipt werden we opgehaald door de huidige eigenaar en CEO van Endo Brewery genaamd Hidesaburo Endo: een onwijs vriendelijke, goedlachse en extravagante man. Gelukkig had hij een werknemer meegenomen met een extra busje voor onze koffers, want de Lexus van meneer Endo was duidelijk niet ontworpen voor de Nederlandse lichaamslengtes: Luuk zat ongeveer met zijn benen in zijn nek, en ik met mijn hoofd tegen het plafond. Maar gezellig was het wel!
Na een snel bezoek aan zijn sakewinkel in het centrum van Suzaka reden we 300 meter verder naar de parkeerplaats voor de brouwerij. We kregen de meest complete tour die we hadden kunnen wensen: kōji-kamer, shubo-kamer, fermentatieruimte en rijpingsruimte werden allemaal aangetikt. Zelfs de bottel-, recycle- en inpakstations werden vrijgegeven, iets wat volgens Simon lang niet altijd bij een rondleiding is inbegrepen. Ook de pers passeerde de revue, en we hadden geluk: er was net een nieuwe batch geperst, die wij mochten proeven! Heel veel puurder ga je sake niet kunnen drinken: dit was als het ware een nama (= ongepasteuriseerd) genshu (= sake die niet is aangelengd met water). Super gaaf en onwijs smaakvol!
Fermenterende sake (dit proces heet moromi in het Japans).
Een proeverij kon natuurlijk niet ontbreken, en dat was dan ook de laatste stop van ons bezoek. Er kwam een behoorlijk uitgebreide line-up voorbij in alle soorten en maten, waarbij vooral de junmai daiginjo’s hoge ogen gooiden. Van deze brouwerij hebben wij al de Bennett Char Daiginjo in ons assortiment waar we enorm enthousiast over zijn, en die kwaliteit was ook zonder twijfel terug te vinden in de sake’s op de proeftafel.
Marius proeft versgeperste sake.
Na deze fantastische rondleiding en proeverij bedankten we Hidesaburo voor zijn tijd en moeite (we kregen zelfs nog een flesje mee voor onderweg) en vervolgden onze weg. Next stop: Okaya, een stadje in het zuiden van de prefectuur gelegen aan het Suwa-meer. Uiteraard geschiedde ook deze reis per trein, en rond 18:00 uur kwamen we aan in Okaya. Van onze groep was Luuk eigenlijk de hele reis the man in charge als het op het diner aankwam, en ook vanavond had hij een goed adresje gevonden. Althans, überhaupt een adresje: in Okaya was vrij weinig te beleven op de maandagavond, en ook de horeca etablissementen lieten te wensen over. Gelukkig is Luuk niet voor één gat te vangen, en voor we het wisten volgden we Google Maps op weg naar het avondeten.
We waren er (volgens Google Maps). Er brandde licht, maar daar was ook wel alles mee gezegd. Voorzichtig schoven we de schuifdeuren open, en betraden het pand. Geen ziel te bekennen, maar wel een mooi barretje en een behoorlijk serieuze keuken. Na een twijfelachtige ‘konichiwa?’ van onze kant, kwam de eigenaar van de tent uit de keuken lopen. Er heerste verbazing alom: meneer had denk ik niet gerekend op gasten op de maandagavond rond (inmiddels) 19.30 uur. We hadden stiekem al rekening gehouden met een ‘sorry, ik ben al gesloten’, maar wonderbaarlijk genoeg bood de beste man aan om het een en ander voor ons te bereiden. En hoe! Dit was zonder twijfel de meest verse sashimi en tempura die we ooit hadden gehad: vooral die laatste leek de specialiteit van de chef. Aubergine, courgette, paprika maar ook champignons en zelfs appels: alles kwam in tempura-vorm! Een prachtige afsluiter van deze dag.
De chef!
Goodmorning Okaya! Het was mistig deze morgen (ongetwijfeld beïnvloed door het naastgelegen Suwa-meer). De mannen hadden wat laptop-werk in te halen, en dus trok ik er op uit om een kleine wandeling te maken langs de oevers van het meer. Zo spannend was het allemaal niet, maar een nest zeearenden maakte het toch de moeite waard!
Wat veel spannender was, was ons bezoek aan de Toshimaya brouwerij in het centrum van Okaya. We werden opgehaald door Hayashi Shintaro, CEO en eigenaar van de brouwerij. Deze vriendelijke, bescheiden man stelde voor ons eerst mee te nemen naar zijn eigen museumpje vlakbij de brouwerij. Uit beleefdheid stemden we hiermee in, maar we waren stiekem ook best benieuwd. Het bleek te gaan om de privé collectie samuraikleding en -wapens die al generaties in de familie van Hayashi zaten. Van gewaden tot harnassen en van zwaarden tot vlaggen, alles kwam voorbij. We voelden ons bevoorrecht en waren diep onder de indruk van dit stukje geschiedenis. Maar toen was het toch echt tijd voor sake!
Het samurai-museum(pje).
Om hier nou precies dezelfde omschrijvingen te geven van de tour die we een dag eerder hadden gehad lijkt mij dubbel op, dus daar zal ik je niet mee lastigvallen. Wat wel het vernoemen waard is: Toshimaya gebruikt maar liefst zeven verschillende rijstsoorten, allemaal afkomstig uit de Nagano prefectuur. Dit is sowieso iets wat ons opviel in Nagano: er heerst een enorme trots onder de inwoners van deze prefectuur, en men probeert dan ook zoveel mogelijk lokale producten te verbouwen en/of te consumeren.
Ook hier werd natuurlijk afgesloten met een proeverij, en ook hier lag het niveau wederom torenhoog. Waar een dag eerder, bij de Endo brouwerij, vooral de (junmai) daiginjo’s een onuitwisbare indruk achterlieten, waren hier de glansrollen weggelegd voor namazake, genshu en (de tussenvorm) namagenshu. De pure, levendige smaken van deze sake’s waren simpelweg fantastisch. Er werd een mooie bestelling geplaatst, en als blijk van dank vroeg Hayashi of wij met hem zouden willen lunchen voordat we onze weg zouden vervolgen naar Takayama. Wij zijn gelukkig de moeilijksten niet, en aten een hapje mee bij het favoriete lokale restaurant van Hayashi. Hun specialiteit? Unagi! (= zoetwaterpaling).
De verschillende rijstsoorten die gebruikt worden door Toshimaya.
We moesten door: jullie hebben inmiddels door dat we aan een behoorlijk strak schema gebonden waren. Woensdag werden we namelijk verwacht in Hida (in de prefectuur Gifu) bij de Watanabe brouwerij. Na een korte stop in het nabijgelegen stadje Matsumoto (inclusief een pitstop bij het befaamde Matsumoto kasteel) stapten we over op de eerste bus van onze trip. Dit keer geen trein omdat onze volgende bestemming (Takayama) veel gemakkelijker te bereiken was met de bus (die door de bergpassen heen rijdt) dan met de trein (die om de bergketens heen rijdt). Gewapend met een arsenaal aan sushi, ramen en de fles sake die we een dag eerder van Endo hadden meegekregen gingen we er even goed voor zitten. Op het letterlijke hoogtepunt van de trip zaten we op zo’n 1.300 meter hoogte, met een pak sneeuw van zo’n anderhalve meter dik. Daarna zette de bus zijn daling in, en na twee uurtjes bussen kwamen we aan in Takayama. We hadden onszelf al aardig volgepropt tijdens de reis, maar een klein cocktailtje paste nog net! En dus streken we neer bij cocktailbar Yu voor misschien wel de lekkerste cocktail van Takayama: de Sake Sake Mule, op basis van (je raadt het niet) sake, gembersiroop en shisoblad.
Het kasteel van Matsumoto.
Het was mooi geweest: we zochten onze hotelkamers op, met een bezoek aan de Watanabe brouwerij in het vooruitzicht. Yoku nemuru!
