Wie aan Zuid-Franse wijnen denkt, komt vaak uit bij grote namen als Vacqueyras, Gigondas en natuurlijk Châteauneuf-du-Pape. Ook de Provence maakt regelmatig deel uit van het gesprek, met haar lichtgekleurde, bijna doorzichtige rosé. Slechts zelden wordt er gesproken over de Languedoc, en als dat dan wel gebeurt, is het in combinatie met zijn zuidwestelijke buur, de Roussillon. De Languedoc begint ten westen van Nîmes en betreft de Franse departementen Lozère, Gard en Hérault; de Roussillon bestaat uit de departementen Aude en Pyrénées-Orientales en loopt tot aan de voet van het gelijknamige gebergte. De Roussillon was vroeger deel van Catalonië, en een groot deel van de bevolking voelt zich nog steeds nauwer verbonden met de Catalanen dan met hun huidige landgenoten.
Het zal niet verbazen dat de Languedoc een vrij warm klimaat kent. Maar een gebied zo groot als de Languedoc kent veel regionale verschillen. Het weer is namelijk zeer wisselvallig, en de neerslag onregelmatig. Dichtbij de kust van de Middellandse Zee valt beduidend minder dan landinwaarts, waar de Mediterrane invloeden afnemen en de Atlantische invloeden vanuit de westkust toenemen. Die wind is trouwens niet nadelig: hij zorgt voor de nodige verkoeling tijdens de droge, warme zomers en blazen de wijngaarden als het ware schoon waardoor schimmels en rot weinig tot geen kans van slagen hebben. Hierdoor hoeft er niet of nauwelijks met herbiciden en/of pesticiden gewerkt te worden, wat tot een groter aandeel biologische druiventeelt leidt. Overigens is het niet alleen de Atlantische Oceaan die deze wind aanvoert: ook de noordelijke mistral brengt de nodige verkoeling. Hoger gelegen wijngaarden profiteren daarbij bovendien van een koelere (nacht-)temperatuur om de nodige fraicheur en finesse te behouden. Sommige van de mooiste wijnen uit de Languedoc komen dan ook van hoger gelegen wijngaarden. Een mooi voorbeeld is Pic Saint Loup: deze berg heeft zijn top op 658 meter hoogte en is sinds 2017 een beschermde oorsprongsbenaming (appellation d’origine protégée) die tot een van de koelste (en natste) gebieden van de Languedoc behoort.
Hoe hard het ook kan waaien en hoe veel het ook kan regenen, de Languedoc is en blijft een relatief warm en droog wijnbouwgebied. Daar horen dan ook druivenrassen bij die daartegen bestand zijn, bijvoorbeeld mourvèdre, syrah en carignan voor rood en rosé, en voor wit worden de hoofdrollen vervuld door grenache blanc, marsanne en roussanne, om er maar een paar te noemen. Dit zijn allemaal streekeigen druivenrassen, die gewend zijn aan de droge en warme omstandigheden. Sinds de jaren 90 zijn er echter ook op grote schaal chardonnay, sauvignon blanc, viognier, cabernet sauvignon en merlot aangeplant. Dit had alles te maken met de grote vraag die toen ontstond voor monocépagewijnen, oftewel: wijnen gemaakt van één druivenras, waarbij dit druivenras vaak duidelijk zichtbaar op het etiket prijkt. Dit maakte het makkelijker voor de consument om erachter te komen welk druivenras in de smaak viel, zonder rekening te hoeven houden met het aandeel wat dat druivenras eventueel in de blend uit zou maken. Ook werden wijnen hierdoor herkenbaar, en kon er dus gerichter gekocht en geconsumeerd worden door voor wijn te kiezen van één druivenras.
Het probleem met het aanplanten van al deze druivenrassen uit andere (vaak koelere en/of nattere) gebieden is dat ze niet allemaal even goed tegen de warmte kunnen. Idealiter liggen de wijngaarden waar deze geïntroduceerde druivenrassen staan aangeplant dan ook op hogere hoogte, dichterbij de kust of op een iets gunstigere ligging ten opzichte van de zon inval, bijvoorbeeld op een zuid-westelijke oriëntatie waardoor ze niet de hele dag aan de felle zon worden blootgesteld, maar vooral in de namiddag. En uiteraard speelt ook de kundigheid van de wijnmaker/-maakster mee, die met verschillende vinificatietechnieken de nodige frisheid en elegantie kan behouden in de uiteindelijke wijn.
Het grootste deel van het wijngaardareaal in de Languedoc is bestemd voor wijnen met de herkomstbenaming Pays d’Oc. Pays d’Oc is een zogenaamde indication géographique protégée, of een beschermde geografische aanduiding in het Nederlands. Dit is een formeel een treetje lager op de kwaliteitsladder dan de appellation d’origine protégée (Frans voor beschermde oorsprongsbenaming). Er zijn minder strenge eisen verbonden aan de wijnen, met als voornaamste punt het toestaan van druivenrassen die van oudsher niet uit de Languedoc komen. Denk aan Chardonnay en Pinot Noir uit de Bourgogne, Syrah uit de noordelijke Rhône, en Merlot en Cabernet Sauvignon uit Bordeaux. Oftewel: Pays d’Oc staat in veel gevallen voor wijnen uit de Languedoc die van niet-typische Languedocdruiven geproduceerd worden. Vaak gaat het om monocépagewijnen (zoals eerder vermeld) of herkenbare druivencombinaties, zoals merlot-cabernet. In totaal zijn ruim 30 druivenrassen toegestaan voor de productie van Pays d’Oc, waaronder the usual suspects die hiervoor genoemd werden, aangevuld met (onder andere) viognier, chenin blanc, macabeu, sémillon, vermentino, cabernet franc, malbec en petit verdot. Zoveel variatie in toegestane druivenrassen nodigt natuurlijk onwijs uit om veel te experimenteren, en zo aansprekende wijnen aan te kunnen bieden tegen een scherpe prijs, omdat men geen rekening hoeft te houden met de strenge AOP-regels.
Wijnproducent Badet Clément & Co. benadert het wijnmaken vanuit een andere hoek: Catherine en Laurent hebben van merkwijnen hun niche gemaakt. Ze zijn allebei oenoloog, en beide opgegroeid in traditionele wijnfamilies uit de Bourgogne, maar geschoold in de Nieuwe Wereld, met name de Verenigde Staten. Met de Bourgogne in het hart en Californië op het netvlies grijpen ze de wijnbouw in de Languedoc met beide handen aan. De focus ligt op wijngaarden van hoge kwaliteit, gecombineerd met een deskundig team dat het proces van uitloop tot oogst overziet. Badet Clément brengt onder andere de (inmiddels welbekende) Révélation wijnen op de markt. Zeer vakkundig gemaakt, erg lekker en heel aantrekkelijk geprijsd. Maak deze maand kennis met hun knipoog naar Côte-Rôtie: de Révélation Syrah-Viognier.
Zoals gebruikelijk in de noordelijke delen van de Rhône, wordt hier een klein aandeel witte Viognier toegevoegd aan de rode Syrah. De wijn rijpt deels in betonnen kuipen, deels in eikenhouten vaten. Cassis, zwarte bessen, zoethout en zwarte peper in de neus, met een sappige smaak en een zachte afdronk. Absoluut het proberen waard!
De Delaunay’s zitten niet graag stil: een gezamenlijk project met de Australische Nerida Abbott zag in 2005 het levenslicht, wederom met de Languedoc als thuisbasis. Nerida was hier al 9 jaar bezig, maar Laurent heeft haar bedrijf naar nieuwe hoogten getild. Ook hier is de Nieuwe Wereldinvloed waar Laurent zoveel waarde aan hecht duidelijk zichtbaar. Hun Sauvignon Blanc doet denken aan de wereldbekende Marlborough-stijl, met meloen, groene appel en exotisch fruit in de neus, gecombineerd met levendige zuren, in een slanke, frisse stijl. Ook deze wijn haal je deze maand voordelig in huis, dus probeer hem vooral zelf!
