Wijn & Hollandse kost

In landen waar wijn al eeuwen de gewoonste zaak van de wereld is, wordt dagelijks de wijn uit de streek gedronken. Traditioneel was dat altijd dezelfde wijn en die paste dan ook nog bij eigenlijk alles wat op tafel kwam. Zo'n wijncultuur hebben we in Nederland nooit gehad, maar er bestaat wel een Hollandse keuken waarbij we graag een goed glas drinken. En omdat wij niet aan een streekwijn vastzitten, mag die wijn overal vandaan komen.

Één Spaanse keuken bestaat natuurlijk niet. Elke streek heeft zijn eigen producten. Aan de kust komen vis en schaal- en schelpdieren vaker op tafel en het binnenland kent juist veel verrukkelijke stoofschotels met vlees.

1-2-3-tje
Vlees, groenten en aardappelen. Dit is oer-Hollands: een maaltijd met deze drie onderdelen als basis. Of dat nu om suddervlees, met boontjes en gekookte aardappelen gaat òf om lamsrack met ratatouille en geroosterde aardappelen uit de oven: een droge, middelzware rode wijn met wat zuur en een beetje grip past er bij. Dat type wijn vind je overal, in de oude en nieuwe wijnwereld.

Oud Hollands

Vlees/vis	Groente	Aardappel	Wijntype	Voorbeeld
Draadjesvlees	Spruitjes	Gekookt, met jus	Rood, droog, soepel met een beetje beet, kruidig	Corbières Syrah/Shiraz Pinotage Bonarda uit Argentinië Montepulciano d'Abruzzo Châteauneuf-du-Pape
Biefstuk	Sperziebonen	Patat frites	rood, droog, middelzwaar, wat beet	Cabernet Sauvignon wereldwijd Carmenère uit Chili Malbec uit Argentinië Bordeaux Supérieur Rioja Crianza
Gehaktbal	Bietjes	Gekookt, met jus	Rood, droog, soepel fruitig	Côtes de Bordeaux Terre di Chieti Merlot wereldwijd
Karbonade	Bloemkool	Gebakken	rood, droog, middelzwaar, soepel, wel fris	Pinot Noir uit Bourgogne Beaujolais La Mancha Valencia Nieuw-Zeeland
Kabeljauw	Worteltjes met peterselie	Aardappelpuree	wit, droog, vol, ook fris	Pinot Blanc Bourgogne Blanc Custoza Sauvignon Blanc

Hip Hollands

Vlees/vis	Groente	Aardappel	Wijntype	Voorbeeld
Lamsreepjes	paksoi met paprika uit de wok	quinoa, couscous	rood, middelzwaar, tamelijk soepel	Merlot Zweigelt Corbières Negroamaro
Kipfilet	courgette	geroosterde aardappeltjes uit de oven	rosé, droog rood, droog, licht tot middelzwaar	Provence Portugal Sankt Laurent uit Oostenrijk Bardolino Pinot Noir d'Alsace
Tilapia	worteltjes met peterselie	zoete-aardappel-salade	wit, droog, geurig, ook fris	Viognier Pinot Gris Chardonnay uit Australië

Comfort Food

Voor de meeste ovenschotels, eenpans-gerechten en maaltijdsoepen geldt min of meer hetzelfde als voor stamppotten. Een wijn met een zacht maar verfrissend zuur houdt het geheel lekker levendig. Een van onze populairste ovenschotels is witlof met ham en kaas. Een middelzware, zachte Chardonnay, met een beetje houtrijping, maakt dit feel-good-gerecht helemaal af. Denk aan een Mâcon Villages, Chardonnay uit de Languedoc of één uit de nieuwe wereld. Ook spruitjes zijn heel geschikt om een Hollandse ovenschotel mee te maken. Daarbij doen volle rode wijnen met iets fris in de finale het goed.

Alles-in-1

Ook oer-Hollands zijn onze stamppotjes. Bijna elk huishouden heeft een favoriet en ook iedereen geeft er wel weer een eigen draai aan. De ene stamppot is wat rijker en zwaarder dan de andere, maar de meeste zijn lekker smeuïg. Daarbij doen wijnen met een soepele structuur het goed. Een ronde wijn - wit of rood - met milde, opwekkende zuren in de afdronk houdt de maaltijd als geheel in balans.

Stamppot	Smaak	Wijnstijl	Voorbeeld
Boerenkool aardappel, boerenkool en vaak rookworst of spekjes	vol, wat aards	rood: soepel, fruitig en/of kruidig	Languedoc Navarra Reserva Merlot uit Chili Syrah uit Zuid-Afrika Pinot Noir uit Nieuw-Zeeland
Hete bliksem: aardappel, appel	Zacht met fris zoetje van de appel	wit: geurig, zacht met opwekkend zuur	Riesling Feinherb Riesling uit Oostenrijk Droge Muscat Jurançon Sec
Hutspot: aardappel, ui, winterpeen, traditioneel met klapstuk	zacht met pittig zoetje	wit: geurig, zacht met mild, opwekkend zuur	Furmint Viognier (zonder of met weinig hout) Pinot Gris (droog) Grüner Veltliner Volle Albariño
Stimpstamp: aardappel, rauwe andijvie, vaak met spekjes	fris, middelzwaar	wit: zacht met fris zuur rood: licht, fris, fruitig	Weissburgunder Côtes de Gascogne Rhône blanc Gavi Chardonnay (zonder of met weinig hout) Chenin Blanc (zonder of met weinig hout) Barbera Tinto Joven Bourgogne Rouge Beaujolais
Zuurkool: aardappel, zuurkool, rookworst of spekjes	Fris, middelzwaar	wit: geurig, zacht met mild zuur	Riesling d'Alsace Pinot Blanc Weissburgunder Falanghina Torrontés

Happy together - Hollandse helden
Bitterbal/kroket	&	Cava Brut
Bruine-bonensoep	&	Montepulciano d'Abruzzo
Erwtensoep	&	volle Pinot Grigio
Hachee	&	Corbières
Nieuwe haring	&	Manzanilla of Fino Sherry
Huzarensalade	&	Sauvignon Blanc de Touraine
Macaroni met ham en kaas	&	Weissburgunder trocken
Nasi goreng met satésaus	&	Crémant d'Alsace, Cabernet Sauvignon Rosado uit Catalunya
Oliebol	&	Moscato d'Asti
Pannenkoek	&	Appelcider
Stoofvlees	&	Côte Rôtie
Wentelteefje	&	Pedro Ximénez
Witlof met ham en kaas	&	Mâcon Villages

© Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur. Tekst door Magda van der Rijst.